Nuance vooraf!: In dit artikel beschrijf ik hoe mijn ervaring binnen het onderwijssysteem heeft geleid tot psychotrauma. Hoewel het systeem voor mij onveilig is gebleken, wil ik expliciet benoemen dat er ook uitzonderingen zijn geweest. Eén docent in het bijzonder heeft mij wél gezien in mijn manier van denken. Zij is voor mij een lichtpunt geweest. Dit artikel is dus nadrukkelijk geen oordeel over individuele personen, maar een poging om mijn ervaring en de gevolgen daarvan binnen het grotere geheel te duiden. Ik deel dit omdat ik (h)erkenning wil bieden aan andere uitzonderlijk begaafden, en een bijdrage wil leveren aan het maatschappelijk bewustzijn over deze invaliderende vorm van psychotrauma.

Zo goed als ik mijn misbruik verleden kan behandelen, zo weerloos voel ik mij tegenover mijn schooltrauma. Want in principe kan je pas helen van een situatie als je er eenmaal uit bent. Maar dit is een situatie waar ik nog niet uit ben.  De oplettende lezer heeft misschien in andere artikelen kunnen lezen dat ik vaak over studie praat alsof het in het verleden ligt. Dit doe ik omdat ik daarmee mijn traumabrein probeer te reguleren. 
In het artikel "Sgool is juis moelek" geef ik een inkijk in de mismatch tussen mijn uitzonderlijk begaafde brein en het schoolsysteem. Dit artikel is daar een verdieping op met oog op het psychotraumatische aspect van deze mismatch. 

En voor wie zich na deze inleiding afvraagt: 

"Hoe kan je nou je misbruiktrauma in hemelsnaam vergelijken met een schooltrauma?!!" 

Trauma is niet de gebeurtenis zelf, maar de manier waarop het zenuwstelsel óf acuut of chronisch overbelast en ontregeld raakt. Vaak precies doordat er géén ervaren ontsnapping is uit de situatie.

Wanneer wordt studie onveilig/gevaarlijk?
Ter illustratie hierbij 2 casusvoorbeelden van chronisch aanhoudende onveilige situaties. 

Voorbeeld 1: 
Persoon X groeit op in een gezin waarin zijn echte gevoelens, gedachten en behoeften consequent worden genegeerd, onderdrukt, of als “onzin” worden afgedaan. Persoon X leert dat hij alleen liefde, veiligheid of bestaansrecht krijgt als hij zichzelf aanpast aan de norm van het gezin, als hij zijn emoties wegdrukt, zichzelf censureert, en zijn waarheid inslikt.  Om te kunnen dealen met deze scheiding in wie persoon X thuis kan zijn, begint hij te dissociëren van zijn echte zelf. Hij raakt ervan overtuigd dat er iets mis met hem moet zijn. Want als hij probeert zichzelf te zijn in het gezin wordt hij afgestraft, en raar aangekeken waarom hij niet "gewoon normaal" kan doen. Persoon X leert zichzelf af te wijzen in ruil voor een plek in het gezin.  

Klachtenbeeld: 
Persoon X krijgt last van nachtmerries, vermijd sociale contacten, kan zich ineens uit het niks verstijft van angst voelen zonder duidelijke oorzaak, verder is er sprake van identiteitsverwarring en een laag zelfbeeld. Persoon X wordt uiteindelijk gediagnosticeerd met een Complexe PTSS. 

Voorbeeld 2: 
Persoon Y wil psycholoog worden en zit barstens vol passie en ideeën over het vakgebied. Maar om psycholoog te kunnen worden moet persoon Y,  nog 7 jaar studeren.  Op de basisschool ervoer persoon Y dat zijn echte gevoelens en behoeften consequent werden genegeerd, zijn manier van denken werd afgedaan als fout. Als klasgenootjes een spreekbeurt deden werd er geklapt maar voor persoon Y werd nooit geklapt. Op de middelbare school herhaalde dit patroon, evenals op het MBO, en het HBO. Persoon Y houd al deze tijd de hoop dat hij op de psychologie studie zichzelf kan zijn, omdat bij de psychologie zijn hart ligt. 
Op de psychologie studie komt persoon Y erachter dat zijn ideeën en manier van denken, op 1 persoon na, consequent genegeerd, onderdrukt of als "onwaar" afgedaan worden. Op de psychologie master intensiveert dit patroon. Persoon Y leert door alle jarenheen dat hij alleen erkenning of bestaansrecht krijgt als hij zich aanpast aan de norm van zijn studie, als hij zijn emoties wegdrukt, zichzelf censureert, en zijn waarheid inslikt. Ondanks de inhoudelijke liefde voor psychologie als wetenschap en hulpverlening, wordt de vorm waarin deze kennis wordt onderwezen voor Persoon Y ervaren als fundamenteel onveilig. Het institutionele karakter van de universiteit met vaste curricula, beoordelingssystemen en beperkte ruimte voor epistemische diversiteit, draagt verder bij aan deze onveiligheid. Om te kunnen dealen met de kloof tussen zijn liefde voor de psychologie/zijn droom om psycholoog te worden, en wie hij mag zijn binnen de psychologie studie, begint persoon Y te dissociëren van zichzelf. Hij raakt ervan overtuigd dat er iets mis met hem is. Want als hij probeert zijn passievolle zelf voor de psychologie te zijn op de studie wordt hij afgestraft, en raar aangekeken waarom hij niet "gewoon de norm kan volgen". Persoon Y verliest verbinding met zijn psychologie-passie en leert zichzelf af te wijzen in ruil voor een weg tot psycholoog.  

Klachtenbeeld: 
Persoon Y raakt vaak plotseling verstijft van angst als hij wordt geconfronteerd met zijn studie, heeft regelmatig last van opdringerige panieksensaties met studiethema, ervaart een toename van identiteitsverwarring en geheugen klachten, heeft nachtmerries over zijn studie, interacties met mensen van de universiteit worden als erg bedreigend ervaren, contact met de studie wordt zoveel mogelijk vermeden, daarnaast ontwikkeld hij somberheidsklachten en is persoon Y erg prikkelbaar.  Er is sprake van een chronisch patroon van invalidatie en ervaren inbreuk op de integriteit. Persoon Y voldoet aan alle kenmerken van een Complexe PTSS. 

Nuance
(niet iedereen met schooltrauma ontwikkeld ook (c)PTSS, trauma kan in verschillende vormen tot uiting komen, dit is slechts een illustrerend voorbeeld)